به گزارش خبرنگار سرویس گردشگری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، نخستین همایش ملی گردشگری ادبی امروز (شنبه، دوم دی‌ماه) با حضور جمعی از کارشناسان گردشگری، ادیبان و دانشجویان در تالار ایوان شمس برگزار شد.
اسماعیل قادری - عضو هیأت عملی دانشگاه آزاد اسلامی و دبیر علمی همایش ملی گردشگری ادبی - در سخنانی با اشاره به دل پُرش از بی‌مهری‌ها و بی‌توجهی‌های دست‌اندرکاران در بخش خصوصی و دولتی نسبت به این همایش، اظهار کرد: اگر همایشی قرار است برگزار شود فلان سازمان یا فرد، نفر اول بود و بیرقی را گرفت و بقیه زیر بیرقش جمع شدند آن همایش برگزار می‌شود؛ اما اگر پیرو تفکری بود دیگران پا عقب می‌کشند و او را تنها می‌گذارند. این همایش (گردشگری ادبی) توسط تعدادی از جوانان تحصیل‌کرده‌ی رشته‌ی گردشگری برگزار شده است و تلاش بر این بود تا رویکرد نوینی از ارائه‌ی منابع و جاذبه‌های گردشگری معرفی شود.
او در ادامه‌ی سخنانش گفت: گردشگری یک بیمار لاعلاج است که متأسفانه هر کاری کرده‌ایم، علاج پیدا نمی‌کند.
قادری پس از این سخنان، مطلبی را در نقد شرایط گردشگری کشور از ابتدا که سازمان «جلب سیاحان» تشکیل شد تا کنون خواند و بهانه‌ی آن را پاسخ دادن به برخی پرسش‌ها درباره‌ی چرایی شکل برپایی همایش گردشگری ادبی، ذکر اسامی ناآشنا در کتاب این همایش و دیگر ابهام‌ها دانست.
دبیر علمی همایش گردشگری ادبی سپس اظهار کرد: 185 چکیده‌ی مقاله برای این موضوع ناآشنا که نخستین‌بار است در کشور مطرح می‌شود دریافت شده است که از میان آن‌ها، 110 چکیده‌ی مقاله قطعی پذیرفته شدند و پس از داوری از میان 67 مقاله‌ی ارسالی به دبیرخانه، 45 مقاله مردود شدند و 22 مقاله به مرحله‌ی بعد راه یافتند. در نهایت نیز 18 مقاله برگزیده شدند که کتاب نخستین همایش ملی گردشگری ادبی چاپ شد.
به گزارش ایسنا، مازیار علوی - نماینده‌ی شهردار تهران در هیأت امنای اماکن تاریخی، موزه‌ها و میراث فرهنگی - در ادامه‌ی این همایش در سخنانی که به نوعی پاسخ به اظهارات اسماعیل قادری بود، گفت: گردشگری با اداره‌ی جلب سیاحان در کشور ما شروع نشده است. اولین اقدام عملی در حوزه‌ی گردشگری را بلدیه‌ی تهران انجام داد. در واقع، آموزش آشپزی برای گردشگران و هتل‌داری توسط بلدیه‌ی تهران انجام شد که البته آن کارها به شهرداری امروز ربطی ندارد، ولی به‌لحاظ مستندات تاریخی به این موارد اشاره کردم.
وی ادامه داد: ما فقط گوشه‌ای از کارهای این همایش را گرفتیم، چرا که شخصا به ادب علاقه‌مندم و شاعرزاده هستم و دوست داشتم کمک کنم. ضمن آن‌که در بودجه‌ی ما این برنامه پیش‌بینی نشده بود. حالا چقدر سازمان میراث فرهنگی به‌عنوان متولی به این جریان کمک کرد و چقدر شهرداری که می‌خواهد رویکرد اجتماعی و فرهنگی جدیدی داشته باشد بحث دیگری است.
علوی بیان کرد: به‌عنوان شهرداری، وظیفه‌ی چاله پر کردن داریم. یک وظیفه‌ای را هم خودمان تعریف کرده‌ایم، هرچند به‌خاطر آن با سازمان میراث فرهنگی درگیریم.
او در ادامه‌ی سخنانش گفت: گردشگری ظرفیت بالایی دارد که ما را از منابع زیرزمینی مانند نفت و طلا بی‌نیاز می‌کند. در واقع، گردشگری ظرفیتی است که «هیچ چی» می‌فروشیم و پولش را می‌گیریم و اگر به این ظرفیت بالا توجهی نمی‌شود باید متولیانش پاسخ دهند.
وی اظهار کرد: شهرداری تهران در سال 90، 123میلیارد تومان در حوزه‌ی میراث فرهنگی هزینه کرد. فقط شش‌میلیارد تومان در برج طغرل هزینه شد. حالا میراث فرهنگی بیاید و بگوید چقدر هزینه کرده است.
علوی ادامه داد: ادبیات ما بسیار غنی است، ولی واقعا مورد کم‌لطفی قرار گرفته است. با این حال، موضوع گردشگری ادبی از ظرفیت بالایی بهره‌مند است. اگر ما همچنان باشیم، کمک می‌کنیم همایش سال بعد پررونق‌تر برگزار شود و حتا به پر شدن سالن هم کمک می‌کنیم.
او سپس با اشاره به معضلات شهری، درگیری‌های اجتماعی و رفتاری، افزود: اگر این چیزها را می‌بینیم برای این است که ادبیات‌مان را فراموش کرده‌ایم.
به گزارش ایسنا، امیرحسین حکمتی‌نیا - معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس - پس از آن‌که متنی را به نظم درباره‌ی شیراز و حافظ خواند، به تمایلات و برنامه‌های این اداره برای طراحی مسیرهای گردشگری ادبی، استفاده از خانه‌های قدیمی ادیبان فارس و همچنین ایجاد محورهای تاریخی برای گردشگران اشاره و سپس برای برپایی دومین همایش گردشگری ادبی در شیراز اعلام آمادگی کرد.
آرش نورآقایی - دبیر همایش ملی گردشگری ادبی - نیز در این مراسم با بیان این‌که کلیدواژه‌ی گردشگری ادبی تا چندماه پیش چندان منبعی در جست‌وجو‌های گوگل نداشت، گفت: در این یک سالی که ما برای برپایی این همایش تلاش کردیم، تعداد منابع و اطلاعات مربوط به گردشگری ادبی موجود در گوگل افزایش یافت.
وی ادامه داد: رویکرد سازمان جهانی جهانگردی نشان می‌دهد که سفر، اصالت بیشتری پیدا کرده است و مسافران فرهیخته‌تر شده‌اند. ما هم فکر کردیم سفر و مسافر باید فرهیخته‌تر باشد و گوهرمایه‌ای که می‌توان در این راه استفاده کرد، دانش پیشینیان ماست که ادبیات یکی از بن‌مایه‌های قوی موجود کشور است که می‌توان در این راه از آن بهره برد.
نورآقایی سپس اظهار کرد: سه‌گانه‌ای را در ذهنم تصویر کردم که جشنواره‌ی سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی نخستین آن بود که سال گذشته برپا شد و دومین آن، امسال برگزار می‌شود. گردشگری ادبی نیز بخشی از این سه‌گانه است که نخستین آن را با همه‌ی سختی‌ها و محدودیت‌ها امسال برگزار کردیم. در سفرنامه‌نویسی، سفر می‌کنیم و بعد سفرنامه می‌نویسیم، ولی درگردشگری ادبی نوشته را سفر می‌کنیم.
او در ادامه‌ی سخنانش، به‌شکل سربسته به موانع اجرای این همایش اشاره و اضافه کرد: این همایش قرار بود در سطح بین‌المللی در مشهد و در هفته‌ی گردشگری برگزار شود که این اتفاق نیفتاد. مکان را به تهران منتقل کردیم و حالا با سه‌ماه تأخیر، این همایش را برگزار می‌کنیم. ما مجبور شدیم برای همایشی که برای آن، قد و قواره‌ی بین‌المللی در نظر گرفته بودیم فضا و زمان محدودتری را در اختیار بگیریم.
محمدحسین فرهانی - مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران - نیز در این همایش اظهار کرد: وقتی به موضوع همایش نگاه می‌کردم متوجه نشدم که آیا منظور، آشنایی با ادبا، شعرا و سلوک آن‌ها بوده یا آیا ما می‌خواهیم با گردشگری ادبی، خودمان را مودب کنیم؟ بعد از تفکر، به این نتیجه رسیدم که هر دو برای‌مان اتفاق می‌افتد.
او سپس در سخنانش به قدمت و ظرفیت تهران برای راه‌اندازی تورهای گردشگری ادبی اشاره کرد و گفت: دنبال آن هستم تا گردشگری ادبی را در تهران رونق دهم. باید روی شعرای موثر دوران معاصر تمرکز کنیم.
وی ادامه داد: گورستان ظهیرالدوله به‌خاطر آن‌که مزار بسیاری از ادبا و شعرای بزرگ است، یکی از پاتوق‌های بزرگ گردشگری ما می‌تواند باشد. البته اکنون موانعی دارد و من دنبال برطرف کردن آن هستم.
فرهانی گفت: تقریبا تمام شعرا و بزرگان شعر و ادب، پایی در تهران داشته‌اند. مثلا ملک‌الشعرای بهار در مشهد به دنیا آمده، ولی در تهران آرمیده است. سیدحسن تقی‌زاده، دهخدا و میرزاده عشقی نیز همین‌طور. ما باید برای موفقیت در گردشگری ادبی، اهمیت شعر، شاعری، حرف، حدیث، عقل و اندیشه‌ی مفاخر را درک کنیم. ما حاضریم شعرای معاصر را شناسایی کنیم؛ خانه‌های کسانی مانند احمد شاملو، سیمین دانشور و سیمین بهبهانی را پیدا و ثبت کنیم.
او در عین حال یادآوری کرد: گردشگری ادبی از این جهت برای ما اهمیت دارد که کشورمان دارای ظرفیت‌های بسیاری در حوزه‌ی ادب است و این گردشگری هم می‌تواند موفق و موثر باشد. فقط نیاز است به اتفاق همکارانم زیرساخت‌های گردشگری را مهیا کنیم و پیش از آن، با زندگی شعرا و بزرگان آشنایی داشته باشیم و مردم را هم آگاه کنیم.
فرهانی در ادامه‌ی سخنانش با بیان این‌که در نخستین فرصت، با شناسایی گورستان‌ها، خانه‌ها و مسیر تردد ادیبان به وظیفه‌ی خود به‌عنوان میراث‌بانان این مرز و بوم کمک می‌کنم، افزود: ما در گورستان ابن بابویه موزه‌ی مشاهیر را راه می‌اندازیم و می‌خواهیم با این کار، انسان‌های بزرگی را که در این گورستان دفن شده‌اند شناسایی کنیم.
به گزارش ایسنا، در ادامه‌ی این همایش، مقالاتی با موضوع‌هایی مانند استراتژی‌های توسعه‌ی سایت گردشگری حافظیه‌ی شیراز در راستای ارائه‌ی خدمات به بازدیدکنندگان و بررسی نقش روان‌شناسی تبلیغات در گردشگری ادبی ارائه شد.
در بخش دوم این همایش نیز عبدالرضا رکن‌الدین - عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و انجمن گردشگری ایران - درباره‌ی «گردشگری ادبی به مثابه بازتولید فرهنگی» سخنرانی می‌کند. همچنین در بخش دیگری از این همایش، پنل تخصصی «سینما، گردشگری و ادبیات» با موضوع «نقش سینما در برندینگ سفر و مقاصد گردشگری ادبی» با حضور محمدرضا اصلانی - فیلم‌ساز -، ناصر کرمی - پژوهشگر و کارشناس گردشگری و محیط زیست - و سیاوش صابری - کارشناس میراث فرهنگی - برگزار می‌شود.
نخستین همایش گردشگری ادبی با تجلیل از برگزیدگان، عصر امروز به کار خود پایان خواهد داد. هفتم دی‌ماه تور نیم‌روزه‌ی گردشگری ادبی در تهران با بازدید از خانه‌ی پدری حسن مقدم و اجرای نمایشنامه‌ی «جعفرخوان از فرنگ آمده»، حضور در آرامگاه ظهیرالدوله، دیدار با جمعی از شخصیت‌های فرهنگی و ادبی برگزار خواهد شد.
